روز خوش نامزددارها در یک روز مانده به بهار
به گزارش وبلاگ دوین، خبرنگاران/خراسان رضوی کاشمری ها یک روز مانده به عید را روز علفه نامیده اند، روزی که در آن همراه با آیین ها و رسم و رسوم خاصی است و همچنان در بعضی روستاها نیز برگزار می گردد.
در همین خصوص یک پژوهشگر بومی شهرستان کاشمر در گفت وگو با وبلاگ دوین گفت: نام علفه به واسطه وجود علف و سبزی بر این روز نهاده شده است.
حمید رضا بی تقصیر اضافه نمود: درون مایه علفه تهیه مقدمات و به پیشواز نوروز رفتن و یاد کردن از درگذشتگان هر خانواده در سالی که گذشت است.
وی با معرفی آیین روز علفه در کاشمر اظهار کرد: بانوان در روز علفه یک روز مانده به عید با رفتن به باغات و اراضی کشاورزی و جمع کردن سبزی بیابانی اقدام به پختن آش مخصوص شکم پُر یا جوشواره می نمایند.
بی تقصیر با بیان اینکه غذای اغلب مردم در روز علفه آش است، اضافه نمود: مردم این منطقه مقداری از آن را برای سال نو نگه می دارند و در اولین وعده غذایی از این آش صرف می نمایند چون معتقدند با این اقدام سبزی و برکت سال قبل را به سال نو انتقال می دهند.
وی بعلاوه توضیح داد: زنان و دختران در روز علفه به باغ می فرایند و سبزی های باغی هم چون پونه، بی بی بیردم، سرسیر، پای چغوک، گزروک، سرسبیس، قیاق، سیخ تروش و... جمع می کردند و از خاطرات خود می گفتند و خندان بودند که یک سال بزرگتر شده اند و سال نو را با خوشحالی و سلامتی سپری خواهند کرد.
این پژوهشگر بومی عیدی بردن را یکی دیگر از آیین های نوروزی که در روز علفه برگزار می گردد دانست و گفت: در کاشمر نامزددارها تعدادی سینی به فراخور ثروت و جایگاه اجتماعی تهیه و اقلامی اعم از خوردنی و پوشیدنی را برای عروس خانم ارسال می نمایند.
وی یادآور شد: تعداد این سینی ها حداقل هفت عدد و حاوی کله قند، برنج، گوشت، چای و نبات، حنا و صابون، شیرینی، لباس برای عروس و خانواده اش و کفش سفید و روسری است.
بی تقصیر با اشاره به اینکه در این روز تعدادی از اطرافیان عروس این سینی ها را روی سر می گذارند و به خانه عروس می برند، اضافه نمود: عروس به آورندگان سینی ها دستمالی که خود بافته هدیه می دهد. بعلاوه دو سینی نیز از سوی خانواده عروس برای شاداماد تدارک دیده شده که در یکی لباس شاداماد به علاوه کفش او و در دیگری لباس و کفش برای خانواده داماد واقع شده است و این دو سینی راهی خانه داماد می گردد.
وی در ادامه عنوان کرد: غذای اصلی روز علفه آشی به نام جوشواره یا جوش بره است که اهالی معتقدند با پخت آن و بلند شدن بویش اموات شاد می شوند.
پژوهشگر مسائل بومی در کاشمر یادآور شد: در تهیه این آش خمیر را به قطعات پهن در آورده و میان آن سبزی پخته، بلقست، گندمک، کنگر باغی، پادرازک و سبزی های صحرایی و گردوی ساییده گذاشته و می پیچند و در آب جوش می پزند. بعد از پخته شدن با ریختن کشک ساییده و گردوی ساییده و نعناع داغ بر روی آن صرف می نمایند.
وی اضافه نمود: ابتدا سبزی های خودرو و خوردنی را جمع آوری و می پزند، بعد خمیر آش را به صورت تازه آماده و نازک پهن نموده و سبزی پخته شده به همراه اضافه نمودنی های چون؛ عدس، جوز، قورمه و ادویه به صورت قطاب یا بالشت خمیری 3 در 3 در می آورند. به آشی که دارای حبوبات در حال پخت است، رشته و قطاب، بالشت خمیری اضافه نموده می گردد تا خوب بپزد و جا بیفتد.
بی تقصیر با بیان اینکه درست کردن آش جوشواره یا جوش بره پرزحمت بوده و همکاری جمع را می طلبد، اظهار کرد: یکی از اهالی از قول پدرش می گوید پدرم این آش را بسیار دوست دارند و چون بساط پختن این آش مهیا می گشت، کبکشان به خروس خوانی می افتاد و این شعر را زمزمه می کردند: گر آش کنی آب ز گرگان آرُم... پونَه ز هرات، زیرَه ز کرمان آرُم/ در شهر مِشَد قُروت رَد دارُم...از کوه کلات، کُندَه به دندان آرُم!
وی در انتها با اشاره به اینکه روز علفه سنتی کهن برای به یاد مردگان بودن است، گفت: اهالی منطقه کاشمر بر این باورند که روح مردگان غیر از شب های آدینه در موقع تحویل سال نو و روز اول نوروز نیز آزاد هستند و به خانه و کاشانه قدیم خود می آیند و اگر در این موقع خانه قدیم خود را پاکیزه و روشن و خوشبو ببینند، شاد و خوشبخت خواهند شد و اولاد خود را دعا خواهند کرد و در غیر این صورت با حالت غمگین باز خواهند گشت و بازماندگان خود را نفرین می نمایند.
منبع: خبرگزاری ایسنا